تا به حال در مورد چگونگی پیدایش ساعت فکر کرده اید؟ به نظر شما چه چیزی باعث شد تا انسان ها احساس کردن که نیاز دارند زمان را بدانند؟ اگر به تاریخچه پیدایش ساعت ها علاقه دارید. و دوست دارید در مورد پیدایش ساعت و ابزار های اندازه گیری زمان پیشینیان بیشتر بدانید. در این مقاله از پلاتین واچ همراه ما باشید.
جذابیت های اندازگیری زمان، آدمی را واداشته تا از گذشته های دور تاکنون از دستگاه های مختلف برای اندازه گیری زمان استفاده نمایید. اینکه چه تاریخچه ای در فرایند اختراع ساعت وجود دارد بسیار جالب توجه است. در ادامه در مورد تاریخچه پیدایش، ابزار های اندازه گیری زمان، تاریخچه انواع ساعت و همچنین تاریخچه پیدایش ساعت مچی خواهیم خواند.
تاریخچه پیدایش ساعت
از زمان ها قدیم انسان ها برای سنجش زمان از ابزارهای مختلفی استفاده می کردند. اهمیت استفاده از وسیله های مکانیکی برای اندازه گیری زمان اولین بار حدود 5500 سال پیش در مصر مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا ساعت های خورشیدی و شنی ابزاری برای اندازه گیری زمان برای پیشنیان به حساب می آمد. کم کم این دانش ساخت ساعت های خورشیدی و شنی در سراسر مدیترانه منتشر شد. و بعد از آن یونانی ها و رومی ها و ایرانیان بودند که این ابزار های را برای سنجش زمان استفاده کردند. و هر یک گامی در پیشرفت این صنعت و ارتقای این ابزار های اندازه گیری برداشتند.
با گذر قرن ها از پیدایش ساعت، ابزار های مختلفی برای اندازه گیری زمان استفاده شد که از جمله ی آن ها ساعت های سایه ای، شمعی، فانوسی بود. این ابزار های اندازه گیری زمان به مرور جای خود را به ساعت های چرخ دنده ای و نجومی داد. می توان پیدایش این ساعت ها را به قرون 15 و 16 میلادی نسبت داد.
تاریخچه انواع ساعت:
- ساعت های سایه ای
- ساعت های آبی
- ساعت آفتابی
- ساعت شنی یا ماسه ای
- ساعت های شمعی
- ساعت آونگی (ساعت پاندولی)
- ساعت های جیبی
- ساعت های مچی
- ساعت های هوشمند
تا این قسمت با انواع ساعت ها از گذشته تاکنون و سیر پیشرفت و تکامل ابزار های تعیین زمان آشنا شدید. و در ادامه تاریخچه انواع ساعت ها را بررسی خواهیم کرد.
ساعت سایه ای
این ساعت ها ساخته مصریان قدیمی هستند. تاریخچه پیدایش این ساعت به گونه ای بود که سایه قطعه ای چوب عمودی بر روی یک قطعه چوب افقی می افتاد و با آن زمان اندازه می شد.
ساعت آبی
تا سده های میانه (قرون وسطی) پیشرفته ترین وسیله برای اندازه گیری زمان ساعت آبی بود. ساعت آبی ابزاری ساده و در عین حال بسیار دقیق، کارآمد و همیشگی بوده است. این ساعت در زندگی کشاورزی جامعه ایران به ویژه در مناطق کویری که آب مایه حیات و عنصر اصلی زندگی اجتماعی بوده ضروری و نقش کارآمدی داشته است.
ساعت های آبی توسط مصریان قدیمی اختراع شده بود. روش استفاده از آن به این صورت بود که داخل ظرف مدرج سوراخ دار را با آب پر می کردند که آب قطره قطره از سوراخ کوچک می چکید و با توجه به مقدار آب خروجی، زمان تا حدودی معلوم می شده است.
ساعت آبی
ساعت آفتابی
ساعت آفتابی وسیله ای است که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان می سنجد. تاریخچه پیدایش ساعت آفتابی مربوط به قرن چهارم قبل میلاد می باشد. در قرن چهارم قبل از میلاد مصریان از ساعت آفتابی برای اندازه گیری زمان استفاده می کردند. این ساعت پیشرفته تر از دو ساعت قبلی است. مصریان برای سهولت استفاده از این ابزار تعیین زمان طول روز را به 10 قسمت مساوی تقسیم کرده بودند و 4 قسمت اضافی هم برای زمان سایه هوا در هنگام طلوع و غروب خورشید در نظر می گرفتند.
طبق شکل زیر معمول ترین نوع ساعت آفتابی از میله ای ساخته شده است که روی صفحه ای قرار دارد و ساعت های شبانه روز روی صفحه نشانه گذاری شده اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می شود، مکان سایه میله هم روی صفحه جا به جا می شود و ساعت را نشان می دهد.
ساعت آفتابی
ساعت شنی یا ماسه ای
همانطور که از تصویر آن مشخص است ساعت شنی را حتما می شناسید. تاریخچه ساعت شنی به قرن هشتم قبل از میلاد بر میگردد این ابزار تعیین زمان توسط یک کشیک اختراع شده است. امروزه نیز از این ساعت همچنان استفاده می شود اما نه به عنوان ابزاری اندازه گیری زمان بلکه بیشتر جنبه تزئینی و زیبایی پیدا کرده است. در گذشته از این ساعت برای اندازه گیری زمان استفاده می کردند. ساعت شنی یا ماسه ای از دو حباب شیشه ای چسبیده به هم تشکیل شده است که وسط آن ها، سوراخ باریکی برای رد شدن شن یا ماسه تعبیه می کردند تا شن ها بتدریج از حباب بالا به حباب پایین جمع شود. بعد ظرف را وارونه می کردند و همان عمل تکرار می شد. با معلوم شدن تعداد دفعات جابجا شده شن ها در حباب ها، حدود تقریبی زمان مشخص می گردید.
ساعت شنی
ساعت های شمعی
تا این بخش تاریخچه انواع ساعت های شنی، آفتابی، سایه ای را بررسی کردیم. و با نحوه کار هر یک از آنها آشنا شدید. و اما میرسیم به تاریخچه ساعت های شمعی که یکی از ابتدایی ترین تلاش های بشر برای تعیین زمان استفاده از ساعت های شمعی بوده است. شمع ها به دلیل اینکه زمان سوختن و تمام شدن آن ها تقریبا مشخص بود. برای اندازه گیری زمان استفاده می شدند. در این ساعت از شمع هایی با اندازه های مشخص استفاده می شده است. این شمع ها را در یک محفظه علامت گذاری شده قرار می دادند و با سوختن شمع گذر زمان را می سنجیدند. از مزیت های این ساعت نسبت به ساعت هایی آفتابی برای پیشنیان این بود که در خانه می توانستند شب ها و روز های ابری را هم اندازه بگیرند.
ساعت آونگی (ساعت پاندولی)
در انواع ساعت ها یی که بشر برای تعیین زمان استفاده کرده است ساعت های آونگی نیز قرار دارد که ساعتی می باشد که از یک پاندول استفاده می کند، یک وزنه نوسانی که عنصر نگدارنده زمان در این نوع ساعت می باشد. تاریخچه پیدایش ساعت آونگی مروبط به سال 1656می باشد و زمان اختراعش توسط کریستین هویگنس تا ده ی 1930 ، ساعت پاندولی به عنوان دقیقترین ساعت جهان بوده است .
ساعت پاندولی باید در جای ثابت باشد، هر گونه حرکت یا شتابی در سرعت حرکت پاندول تاثیر می گذارد. به خاطر عدم دقت این دستگاه ها بنابراین باید از مکانیزم دیگری برای زمان شمارهای قابل حمل استفاده می شد. در حال حاظر از این نوع ساعت ها برای دکراسیون و یا عتیقه بودنشان نگهداری می شود .
جسویت ها (Jesuites) یکی از کمک کننده های عمده به توسعه ی ساعت های پاندولی در قرن 17 و 18 بودند.
ساعت آونگی (ساعت پاندولی)
اعداد و ارقام ساعت و تاریخ توسط چه کسی تعیین شد؟
مرسوم داشتن هفت روز هفته و تعیین عدد پایه 60 برای ساعت، از یادگارهای بابلی ها بشمار می رود. بابلی ها عقیده داشتند چون عدد 60 به اعداد 1، 2، 3، 5، 6، 10، 15، 20، 30 قابل تقسیم است. لذا، این عدد را پایه در نظر گرفته و مبنای تقسیم بندی ساعت قرار دادند. همچنین تقسیم بندی دایره به 360 درجه «مضربی از 60» از کارهای بابلی ها می باشد.
چرا عقربه ساعت‌ها ساعتگرد می‌چرخد؟
ساعت آفتابی یکی از اولین ساعت های مورد استفاده بشر به معنی واقعی بود. یعنی به جای اندازه گیری یک بازه زمانی مثل ساعت شنی یا آبی می توانست به هر لحظه روزه یک زمان نسبتاً مطلق، نسبت بدهد. و از این نظر، می توان آن را پدر ساعت های امروزی به حساب آورد. تاریخچه این ساعت نخستین بار در عرض های میانی نیمکره شمالی که محل بیشتر تمدن های باستان بود ابداع و به کار گرفته شد.
در این عرض ها، خورشید همواره از جنوب می‌آید. و بنابراین با توجه به حرکت شرق به غرب آن، سایه یک شاخص در طول روز، یک سیر ساعتگرد را می پیماید. به نظر می رسد دلیل انتخاب جهتی که در حال حاضر به آن ساعتگرد می گوییم، به عنوان جهت استاندارد حرکت عقربه های ساعت نیز همین باشد. در واقع، اگر تمدن های بشری سازنده تاریخ در نیمکره جنوبی بودند. به احتمال زیاد الان عقربه ها برعکس می چرخیدند!
کلمه ساعت چگونه نامگذاری شده است؟
تا این قسمت نوشته تاریخچه پیدایش انوع ساعت ها را بررسی کردیم و اما کلمه ساعت چگونه نام گذاری شد؟ پیدایش کلمات همیشه داستان جالبی داشته اند و هیچ کدام به دلیل نبوده اند. یکی از این کلمات “watch” است. طبق گفته ها کلمه watch از کلمه “woecce” انگلیسی قدیم است که به معنای “نگهبان” بود، گرفته شده است. چون نگهبان ها از زمان برای تغییر پست خود استفاده می کردند.
کلمه ی ساعت (Clock) از زبانهای محلی ( هلندی ، فرانسه و لاتین ) یعنی از کلمات Clocca و Clagan که به معنی زنگ می باشند گرفته شده است. در سنت قدیمی هر وسیله ای که برای بیان فواصل زمانی به کار می رفت ولی صدا نداشت را به عنوان یک زمان نگار ( زمان شمار) می شناختند. در کاربرد عمومی امروزه یک ” ساعت” به هر وسیله ای که نمایش و اندازه گیری زمان گفته می شود.
ساعت های جیبی:
تاریخچه ساعت های جیبی چه بوده است؟ این نوع از ساعت های همانطور که از اسمش پیداست. عموما به وسیله یک زنجیر در جیب قرار داده می شده است. به طور معمول مردان از استفاده کننده های عمده ای این مدل از ساعت ها بوده اند. می توان گفت ساعت های جیبی پیش از اختراع و پیدایش ساعت های مچی. محبوب ترین ساعت های قرن 16 میلادی تا پس از جنگ جهانی اول به حساب می آمدند.
ساعت جیبی
تاریخچه ساعت مچی :
بعد سیر تکاملی و پیشرفت ابزار های اندزه گیری زمان میرسیم به تاریخچه پیدایش ساعت های مچی که امروزه نیز جز متداول ترین انوع ساعت ها می باشند. یکی از مشکلات اساسی ساعت ها سنگینی و غیر قابل حمل بودن آن ها برای افراد بوده است. با پیدایش ساعت مچی قابلیت حمل آن توسط فرد فراهم گردید. تاریخچه اولین ساعت مچی به سال 1812 میلادی برمیگردد. زمانی که بروژُ فرانسوی اولین ساعت مچی را برای ملکه ناپل خلق نمود. بعد از آن طی سال های اینده اولین ساعت مچی زنانه ساخته شد. که تقویم و نشانگر ثانیه نیز با پیدایش این ساعت ها به دنیا آمد. از همان ابتدا، ساعتهای مچی تقریبا به طور انحصاری توسط زنان استفاده میشدند، در حالی که مردان تا اوایل قرن بیستم از ساعتهای جیبی استفاده می کردند.
سیر تغییر و تحول در صنعت ساعت های مچی همچنان ادامه یافت. و در دهه های 1900 میلادی اولین ساعت های مچی مخصوص مردان نیز ساخته شد. که به دنبال آن از ساعت های مچی برای سربازان استفاده شد. از آن زمان تا به اکنون نیز این تحولات ادامه دارد و اکنون نیز برند ها بر سر ساخت ساعت مچی های پیشرفته، سبک و با کاربری های بالاتر باهم بر سر رقابت هستند.
ساعت مچی
ساعت های نوین و هوشمند:
تکنولوژی امروزی، انسان را قادر ساخته است. ساعت های بسیار ظریف و دقیق مکانیکی و تمام الکترونیکی، کامپیوتری و حتی اتمی بسازد. ساعت های هوشمند نوعی ساعت مچی غیر شماته ای است. که علاوه بر نشان دادن زمان توانایی انجام برخی پردازش ها را نیز دارد. اولین ساعت دیجیتالی Pulsar بود که سال 1972 عرضه شد. مدلهای اولیه این ساعت ها عملکرد هایی همچون انجام محاسبات، ترجمه و انواع بازی ها را داشتند. اما امروزه این پیشرفت در صنعت ساعت بسیار فراتر رفته است. و ساعت های هوشمند جدید را می توان رایانه های کوچک قابل پوشیدن دانست. این ساعت ها توانایی انجام انواع پردازش های پیچیده را برای کاربران خود فراهم نمایند.
اکنون در عصر مدرن، کامپیوترهای پیشرفته در محفظه های کوچکی روی مچ دست ما قرار میگیرند. نتیجه آن ساعت های هوشمند مانند اپل است. با این وجود هنوز امکان طراحی و ساخت ساعت های پیشرفته وجود دارد. این نوآوری های هوشمندانه، صنعت ساعت سازی را به سرعت تغییر میدهد. وقتی برای خرید ساعت مچی به فروشگاه میروید، ساعت های امروزی تفاوت های آشکاری با ساعت های ساخته شده در طول تاریخ دارند. دلیل این امر این است که آنچه امروز به عنوان ساعت مچی میبینید. نتیجه جمع آوری صدها سال پیشرفت است که با بررسی تاریخچه پیدایش ساعت این موضوع کاملا مشهود می باشد. اکنون، هر سلیقه ای داشته باشید و به هر سبک خاص و برندی علاقهمند باشید، قطعا ساعت مورد نظر شما وجود خواهد داشت.
در آخر
در دنیای مدرن امروزی دسترسی به هر ساعت به راحتی برای شما فراهم شده است. می توانید به راحتی در فروشگاه اینترنتی پلاتین واچ به بررسی مشخصات ساعت های مختلف بپردازید. سبک و استایل خودتان را انتخاب نمایید و از خرید خود لذت ببرید. امروزه تنوع بسیار زیاد برند ساعت مچی ها می تواند بسیار سردرگم کننده باشد! برند های مقرون به صرفه مثل سیکو، سیتیزن، کاسیو، رومانسون و… می توانند انتخاب خوبی باشند!